Haftanın ilk işlem gününde küresel borsalarda karışık bir görüntü var. Çin’deki para politikası gevşemesinin etkisiyle Şanghay endeksi yaklaşık %0,5 alıcılı seyrediyor. Japonya hariç MSCI Asya Pasifik endeksi ise %0,4 civarında ekside. Diğer yandan ABD vadelileri satıcılı seyrederken, Avrupa’da vadeliler yükselişte. Hafta sonu piyasa katılımcılarının Fed’den daha agresif beklentilerini (martta beklenen 25 baz puan faiz artımını yerine 50 baz puan artırılması gibi) dile getirmeleri Fed fiyatlamasını canlı tutuyor. Bununla birlikte, ABD ekonomisinin güçlü bir ivme yakaladığı ortamda bilançolar takip edilmeye devam edilecek. ABD’de hisse ve bono piyasasının kapalı olacağı günde ABD on yıllık tahvil faizi ise kritik %1,80 seviyesinde. Yurtdışındaki fiyatlamalara karşın yurtiçinde bankacılık ile ilgili olumlu haber akışıyla birlikte BIST100 güne alıcılı bir görüntüyle başlayabilir. Geçen hafta 2.070 civarında yön bulmakta zorlanan endeks bugün bankaların tetiklemesiyle söz konusu seviyeden uzaklaşarak yeni bir yükseliş dalgasına girebilir.
MAKROEKONOMİ
Ocak ayı TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi’nde katılımcılar, enflasyon ve kur beklentilerini yukarı yönlü revize etmeye devam etti. Bu seneye ilişkin cari açık beklentisinde iyileşme devam ederken, büyüme beklentisinin ise hafif aşağı yönlü revize edildiği görülüyor.
- Advertisement -
- Katılımcılar, bu yıl sonu TÜFE beklentisini %29,75’e çıkardı. Anketin detaylarına baktığımızda bu yıl sonunda TÜFE beklentilerinde ayrışma dikkat çekmekte. En düşük TÜFE beklentisi %15 seviyesinde bulunurken, en yüksek TÜFE beklentisi ise %55 seviyesinde bulunuyor. Anket katılımcılarınca 12 ay sonrası için TÜFE beklentisi %25,37 seviyesinde.
- Aylık enflasyon beklentisine baktığımızda, ocakta %6,45 artış sonrası şubatta %3,04 ve martta ise %2,34 artış öngörülmekte. Böylece söz konusu aylık enflasyon beklentilerini dikkate aldığımızda yıllık enflasyonun ocak ayında %42,46’ya ulaşmasının ardından, şubat ayında %45,47’ye ve mart ayında ise %47,29’a çıkması bekleniyor.
- Döviz kuru beklentilerine bakıldığında ise, bu yıl sonu dolar/TL kuru beklentisi 16,13’e ve gelecek yıl sonu beklentisi ise 16,85’e yükseltilmiş. Dikkat çekici olarak, bir önceki ankette bu yıl sonu kur beklentilerinde görülen artışın bu ayki ankette önemli ölçüde azaldığı görülüyor.
- Bu yıl sonu için büyüme beklentisi ise %4,05’ten %3,69’a çekilmiş. Ayrıca gelecek sene büyüme beklentisi %4,23 ile yeniden %4’ün üzerine çıkarılmış.
- Bu haftaki PPK toplantısı dahil önümüzdeki üç ayda piyasa katılımcıları, politika faizinde değişim beklemiyor.
- Piyasa Katılımcıları Anketi’nde gelecek 12 ay sonrasında ise politika faizinin ortalama %16,33 seviyesine yükselmesi bekleniyor.
- Cari açık tahminlerinde iyileşme devam ediyor. Bu sene için önceki ankete göre 3,3 milyar USD’lik iyileşme ile 7,9 milyar USD civarında bir cari açık beklentisi görülürken, gelecek sene beklentisi ise yaklaşık 11,5 milyar USD seviyesinde bulunuyor.
Yurt içinde aralık ayında konut satışları aylık %26,7 ve yıllık %113,7 arttı. Toplam konut satışı aralıkta 226,5 bin olurken, veri setinin gördüğü 2. en büyük veri oldu. Konut satışlarında maksimum seviye 229,4 bin ile 2020 yılı Temmuz ayında görülmüştü. İpotekli satışlar ise 2021 yılının en yüksek seviyesinde. İpotekli satışlar aylık %15, yıllık %209,3 arttı. İpotekli konut satışları artmasına rağmen, toplam konut satışları içerisindeki payı geriledi. 2021 yılında konut satışlarının seyrine baktığımızda, toplam konut satışları 2020 yılına yakın seyrederken 2019’a göre arttı. İpotekli konut satışları, hem 2020 hem de 2019 yılına göre düşük kaldı.
İngiltere’de GSYH kasım ayında Noel harcamalarının katkısıyla aylık %0,9 büyüdü ve GSYH salgın öncesi seviyenin üzerine çıktı. Büyümeye hizmet ve inşaat sektörü de katkı verdi. Kısa vadede özellikle varyantın etkileriyle tüketicilerin daha ihtiyatlı davranması, BoE’den gelebilecek sıkılaşma adımları ve yüksek enflasyonun büyümeye aşağı yönlü baskı yapması olası.
ABD verilerinde Omicron varyantı ile yüksek enflasyon seviyelerinin yansımaları izlendi.
- ABD’de sanayi üretimi aralıkta kısmi artış beklentisine karşılık aylık %0,1 düştü. Sanayi üretimindeki düşüşte otomobil üretiminin aylık %1,3 düşmesi etkili oldu. Kapasite kullanım oranı da %76,6’dan %76,5’e sınırlı düştü. 2021 yılında sanayi üretimi 2020 yılına göre %3,7 arttı. Omicron varyantının tedarik zinciri üzerindeki olumsuz etkileri kısa vadede üretim açısından aşağı yönlü risk oluşturmakta.
- ABD’de perakende satışlar aralıkta aylık %0,1 düşüş beklentisine karşılık %1,9 geriledi. Otomobil satışları dışlandığında ise perakende satışlar aylık %2,3 düştü. Veriye bakıldığında online satışlar aylık %8,7 düşerken, ilginç olarak bar ve restoran harcamaları yalnızca %0,8 düştü. Bar ve restoran gibi sosyal temasın fazla olduğu sektörlerde göreceli aylık düşüşün sınırlı kalması, veride Omicron varyantının etkisinden çok, enflasyon artışı ile iç talepte yavaşlamaya işaret etti.
- Michigan Üniversitesi tüketici güveni öncü verisi ocak ayında Omicron varyantı ve yüksek enflasyon nedeniyle 70,6’dan 68,8’e geriledi. Beklentiler alt endeksi, cari duruma göre daha fazla düşerken, anket katılımcılarının %75’i enflasyonu en büyük problem olarak görmekte. Enflasyonist beklentilere bakıldığında 1 yıl sonra enflasyonun %4,9, 5 yıl sonra ise %3,1 olması beklenmekte ki iki seri de veri setinin gördüğü maksimum değerler.
Bu hafta yurt dışı tarafta veri takvimine bakıldığında,
- ABD tarafında bu hafta veri gündemi sakin. Ekonomik aktivitenin yılın başlangıcında nasıl seyrettiğine dair bilgi vermesi açısından yarın New York Fed imalat sanayi endeksi ve perşembe günü Philadelphia Fed iş dünyası endeksi izlenecek. Beklenti, varyantla birlikte kısmi değişimler görülse bile imalat sanayi faaliyetlerinin genişleme bölgesinde devam etmesi yönünde. Hafta boyunca konut piyasasına yönelik istatistikler de izlenecek. Bu kapsamda çarşamba günü aralık ayına ilişkin konut başlangıçları, inşaat izinleri ve perşembe günü ise ikinci el konut satışları açıklanacak. Ayrıca perşembe günü 15 Ocak haftasına ilişkin haftalık yeni işsizlik maaşı başvuruları açıklanacak. Bir önceki hafta yeni işsizlik maaşı başvuruları düşüş beklentisine karşın 230 bin kişiye yükselerek istihdam piyasasındaki toparlanmada kısmi momentum kaybına işaret etmişti, fakat yeni işsizlik maaşı başvuruları pandemi öncesi seviyelerinin altında kalmaya devam ederek istihdam piyasası koşullarının sıkı kalmaya devam ettiğini gösterdi.
- Avrupa tarafında ise enflasyon verileri, ZEW endeksleri ve ECB toplantı tutanakları takip edilecek. Yarın bu kapsamda Almanya’da ocak ayına ilişkin ZEW endeksleri izlenecek. Aralıkta ZEW endeksi düşse de beklentilerin üstünde gelmişti. Veriye bakıldığında cari duruma ilişkin alt endeks, beklentilere göre Omicron varyantı, kapanma tedbirlerine yönelik endişeler ve arz kısıtları gibi olumsuz etkenlerden daha fazla etkilenmişti. Beklentiler alt endeksi 31,7’den 29,9’a sınırlı gerilerken cari duruma ilişkin alt endeks ise 12,5’ten -7,4’e belirgin şekilde düşmüştü. Çarşamba günü ise İngiltere’de aralık ayı TÜFE ve Almanya’da nihai TÜFE ve perşembe günü de Almanya’da aralık ayı ÜFE ve Euro Bölgesi nihai TÜFE izlenecek. İngiltere’de kasım ayında artan enerji fiyatlarının da katkısıyla enflasyon artmaya devam etmişti. Aralık ayında ise enflasyonun yıllık hafif yükselişle %5,1’den %5,2’ye gelmesi beklenmekte. Öncü verilere göre aralık ayında enerji fiyatlarındaki belirgin yıllık artışla Almanya’da ve Euro Bölgesi’nde TÜFE artmaya devam etmişti. Perşembe günü ise Norveç Merkez Bankası faiz kararı ve ECB toplantı tutanakları takip edilecek. Son toplantısında ECB, faiz oranlarında değişikliğe gitmemişti, ekonomik toparlanma ve orta vadeli enflasyon hedefine yönelik ilerlemeye atıfta bulunarak, Pandemi Acil Varlık Alım Programı’nın (PEPP) önceki çeyrekten daha düşük hızda süreceği ve program çerçevesinde net varlık alımlarının mart ayında sonlandırılacağı belirtilmişti. Diğer yandan ECB, PEPP’teki azaltımların bir kısmını dengelemek amacıyla normal varlık alım programı olan APP kapsamında tahvil alımlarını artıracağını bildirmişti. Ayrıca pandemi ile ilgili şokların ortaya çıkması durumunda PEPP kapsamında net alımların devam edebileceği de belirtilmişti. ECB, Fed’in aksine enflasyonun geçici olduğu yönündeki pozisyonunu korumuştu. Tutanaklar üyelerin enflasyona bakışının anlaşılması açısından önemli olacaktır.
- Asya tarafında ise salı günü Japonya Merkez Bankası ve perşembe günü Çin Merkez Bankası faiz kararları izlenecek.Japonya Merkez Bankası’nın politika değişikliğine gitmesi beklenmezken, büyüme görünümü ve enflasyona dair beklentileri önemli olacaktır. Daha önce açıklanan teşvik paketi sebebiyle büyüme ve enflasyon beklentilerini yukarı yönlü revize etmesi beklenmekte. Ayrıca Japonya 10 yıllık devlet tahvillerine ilişkin gelişmelerin de varlık alımlarının seyri açısından önemli olması beklenmekte.
Yurt içinde veri takviminde ise bugün aralık ayı Merkezi Yönetim bütçe dengesi, kasım ayı kısa vadeli dış borç istatistikleri, salı günü uluslararası yatırım pozisyonu ve konut fiyat endeksi, cuma günü ise ocak ayı tüketici güven endeksi izlenecek. Ayrıca perşembe günü TCMB’nin PPK toplantısı izlenecek.
Geçen hafta Hazine toplamda 14,3 milyar TL borçlandı. Bu ay için toplam borçlanma hedefi ise 45,8 milyar TL.
Bütçe dengesi, kasım ayında 32 milyar TL fazla verirken, 12 aylık kümülatif bütçe açığı 108,3 milyar TL’den 89,7 milyar TL’ ve bütçe açığı/GSYH oranı da %1,7’den %1,4’e gerilemişti. Faiz dışı denge ise kasımda 47,3 milyar TL fazla verirken, 12 aylık faiz dışı fazla ise 87 milyar TL gerçekleşmişti. Bütçe verisi öncesi izlenen Hazine nakit dengesi aralık ayında 92 milyar TL açık verirken, veri bütçe açığı/GSYH’de artış görüleceğini fakat OVP’deki 2021 yıl sonu hedefi olan %3,5’in belirgin altında gerçekleşeceğine işaret etmekte.
Konut fiyat endeksi (KFE) ekim ayında aylık %5,58, yıllık ise %40 artmıştı, reel bazda da yükselişini sürdürmüş ve yıllık reel %16,8 artmıştı. Aylık artış hızı Mayıs 2020’den sonra veri setinin gördüğü en yüksek seviyede gerçekleşirken, yıllık bazdaki artış da en yüksek seviyedeydi. Kasım ayında konut satışlarında ve inşaat maliyet endeksinde artış gördük, bu açıdan KFE’de belirgin artış trendinin sürmesi olası.
Mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, aralık ayında kur gelişmelerinin etkisiyle bir önceki aya göre %3,1 oranında azalarak 71,1’den 68,9’a gerilemiş ve tarihi düşük seviyeye gelmişti.
Aralık ayı PPK toplantısında TCMB, politika faizini 100 baz puan indirerek %14 seviyesine çekmişti. Karar metninde, arızi faktörlerin fiyat artışları üzerinde oluşturduğu geçici etkilerin ima ettiği faiz indirim alanının tamamlandığı ifade edilmiş ve alınmış olan kararların birikimli etkilerinin 2022 yılının ilk çeyreğinde yakından takip edileceği ve bu dönemde fiyat istikrarının sürdürülebilir bir zeminde yeniden şekillenmesi amacıyla geniş kapsamlı politika çerçevesi gözden geçirme süreci yürütüleceği vurgulanmıştı. Bu kapsamda piyasa katılımcıları TCMB’nin faizlerde bir değişiklik yapmasını beklemiyor.
